Teknoloji raporunu bu hafta Apex
Legends Linux platformunu yasaklıyor.
Akıllı Airfryer'larınız sizin üzerinizde
casusluk yapıyor olabilir.
Intel, Lunar Lake serisinde sabit RAM mimarisini
değiştiriyor ve YouTube Premium'a zam geliyor.
Haftalık teknoloji gündemini değerlendirdiğimiz teknoloji raporunun
yeni bir bölümüne hoş geldiniz.
Az önce bahsettiklerim ve daha fazlasına
geçmeden önce bu bölümün sponsoru olan
Hosting Dünyam'dan bahsetmek istiyorum.
Hostingdünyam ucuz ve kaliteli VDS çözümleri sağlıyor.
Seçenekler arasında Intel ve
Ryzen işlemcili VDS'ler seçebiliyorsunuz.
Seçtiğiniz VDS'lere özelleştirme imkanı da sağlıyor.
Örneğin seçtiğiniz pakete özel ek RAM, disk, CPU
çekirdeği gibi şeyleri de satın alabiliyorsunuz.
Böylece sunucunuzu tamamen
istediğiniz hale getirebiliyorsunuz.
Kurulum aşamasındaysa Ubuntu, FreeBSD, Windows, Debian
dahil olmak üzere birçok işletim sistemini
tek tıkla seçip kurabiliyorsunuz.
Sunucular Tier 3 standartlarına
sahip veri merkezlerinde barındırılıyor.
Bu da demek oluyor ki sunucularınız
elektrik kesintilerine karşı yüksek korumaya sahip.
1 Gbit porta sahipsiniz ve
sunucularda trafik limitlemesi yok.
Dilerseniz de 10 aylık ücret
ödüyerek 12 ay kullanabiliyorsunuz.
İstanbul lokasyonunda çalışan kaliteli bir
VDS'ler satın almak istiyorsanız açıklamalar
kısmındaki bağlantıya tıklayabilirsiniz.
Hosting Dünyama Teknoloji Raporu'nun bu
bölümüne sponsor oldukları için teşekkür ediyoruz.
Şimdi haberlere geçelim.
Hemen haftanın olayıyla gündeme başlayacak olursak
Apex Legends Linux oyuncularını yasakladı.
Bildiğiniz üzere Apex Legends
Easy Anti-Cheat'ü kullanıyor.
ve EasyAntiCheat Linux'u desteklediği için
Apex Legends oynanılabilir durumdaydı.
Aylardır hatta uzun bir süredir birkaç
yıldır Linux'ta Apex Legends'ı oynayabiliyordunuz.
Ama Apex Legends ekibi oyunda Linux'u
kullanan hilecilerin artmasıyla birlikte Linux platformuna
artık izin vermeyeceklerini duyurdular.
Kendi sitelerindeki yazıya bakacak olursak Apex'de hileyle
mücadele çabalarımızda Linux'un çeşitli etkili istismarlar ve
hileler için bir yol olduğunu tespit ettik.
Sonuç olarak Linux işletim sisteminin
oyuna erişimini engellemeye karar verdik.
Bu durum az sayıda Apex oyuncusunu etkileyecek
olsa da bu kararın oyunumuzdaki hile örneklerine
anlamlı bir şekilde azaltacağına inanıyoruz.
Linux Steam Deck'te varsayılan olarak kullanılmaktadır.
Şu anda meşru bir Steam Deck ile Steam
Deck olduğunu iddia eden kötü niyetli bir hileyi
ayırt etmemizin güvenilir bir yolu yoktur.
Yani burada aslında durum şu, hileciler
Windows üzerinden kendini Linux istemcisi gibi
gösterip oyuna giriyorlarmış ve hile açabiliyorlarmış.
Tabii burada normalde ne yapılması lazım?
Gerçekten Linux olmayan istemcileri tespit
edip sadece onları banlaman lazım.
Ama Apex ekibi bunun uğraşa
değmeyeceğini düşünüyor olacak ki direkt
platformu tamamen yasaklamayı öngörmüşler.
İşin kötü yanıysa eğer ki Apex'i
uzun süredir Linux'ta oynayan biriyseniz, diyelim
Steam Deckiniz var, uzun süredir Apex'e eğlenerek
oynuyorsunuz ve Apex'e para yatırmış olabilirsiniz.
Ama bu Apex ekibinin umurunda
değil, işine geldikleri şekilde bir
platformu destekleyip istedikleri zamanda sonlandırabiliyorlar.
Linux'taki Apex oyuncularına geçmiş olsun diyelim.
Bir yandan da Apex'in arkasındaki EA'in bundan
sonra Linux desteğine dikkat etmekte fayda var.
Çünkü bugün işte Linux'u destekliyoruz diyebiliriz.
Steam Deck'teki oyuncu sayısına bakarak işte bunlardan
da para kazanalım diye destekliyor olabilir.
Ama yarın yine desteği çekmeyeceğine malum.
Burada birçok Linux oyuncusu yine mağdur durumda kaldı.
ve zaten yapılması gereken şeyi belli.
Bu sistemi suistimal edenleri bulup
banlaman gerekirken bütün platformu banlaman
inanılmaz derecede sıkıcı bir durum.
Aynısını, yani tabii ki Windows oyuncu sayısı Linux'tan
çok daha fazla ama aynısını diyelim Windows için
yaptıklarını düşünün ya da Xbox için ya da
işte ne bileyim PlayStation için yaptığını düşünün.
Herkes ayağa kalkardı.
Tabii ki Linux'ta daha az kişi var ama yine de
bu kadar oyuncuyu mağdur etmek hoş bir şey değil.
Steam Deck'in oyuncu sayısı artıyor,
Linux'un oyuncu sayısı artıyor.
Kesinlikle yaptıkları doğru bir hareket değil.
Bundan sonraki verdikleri sözlere de
buna göre dikkat ederek yaklaşacağız.
Şimdi yapay zeka kategorimizdeki haberlere geçiyoruz.
Amazon Prime izlediğiniz sahneyi
yapay zeka ile özetleyecek.
Evet, yapay zekanın artık resmi
olarak girmediği yer kalmadı.
Dizi izlerken izlediğiniz sahneyi özetleyen
yapay zekayı bile sisteme getirdiler.
Yani işte 5 dakika önce ne oldu, 10
dakika önce ne oldu, yapay zeka bunu özetleyecek.
Amazon'un dediğine göre bu sistem, önemli
olaylar, yerler, zamanlar ve konuşmaların ayrıntılı
açıklamalarını oluşturmak için çeşitli video bölümlerini
altyazılar veya diyaloglarla birlikte analiz edecek.
Tabii şimdi bunun kullanım alanı da
olabilir, tamamen kesip atmamak lazım.
Mesela uzun süredir bir diziyi
izlememişsindir, uzun bir ara vermişsindir.
Olayları unutmuş olabilirsin, burada işe yarayabilir.
Ama işte sürekli izlediğim sahnenin 5 dakika öncesini
özetleyen bir sistem, bilmiyorum bana abes geliyor.
Bir diğer kategorimiz olan güvenliğe geçiyoruz.
Bu hafta bütün kategorilerde haberler az
bu arada, günden pek yoğun değildi.
Google, Kasım 2024 Android güncellemesiyle iki
aktif patlatılan sıfır gün açıkı dahil
olmak üzere toplam 51 açık kapattı.
Sıfır gün açıklarının detaylarını paylaşmamışlar ama adından
da anlaşılacağı üzere yani sıfır gün açıkları
bunlar aktif olarak patlatılan, kullanılan açıklar.
Dolayısıyla Kasım Android güncellemenizi
yapmanızı tavsiye ediyorum.
Şimdi mahremiyet kategorimize geçelim.
Birleşik Krallık'taki organizasyon olan Which'in
yaptığı araştırmaya göre Airfry'nız sizin
üzerinizde casusluk yapıyor olabilir.
Şimdi şunu diyecek olabilirsiniz,
abi Airfry nasıl yapsın?
Üzerinde mikrofon yok, bir şey yok.
Belki olanlar da vardır bilmiyorum ama
birçok Airfry'in telefon uygulaması varmış.
Bu uygulamaları indirdiğinizde herhangi bir
sebep belirtmeden mikrofon izni gibi
gereksiz izinler isteyebiliyormuş.
Şunu da tahmin etmişsinizdir,
hesap da açmanızı istiyor.
Yani uygulamayı indirdiğin yetmiyor, ürünü satın aldığın
yetmiyor, bir de hesap açmanı istiyor.
Ve bu uygulamalara baktığında Facebook, Tencent
gibi birçok firmanın reklam takip platformuna
bağlı çalışan yazılımlar bunlar.
Bir ürünü satın aldığınızda bir de
uygulaması üzerinden takip edilmeniz oldukça üzücü
ve korkutucu bir durum bir yandan.
Yani bunu insanlar kabullenmiş demek ki.
Adam alırken bunda bir sorun görmüyor.
Tüketiciler olarak akıllı bir ürün satın
alırken ekstra ekstra dikkatli olmamız gerekecek.
Artık sadece aldığın ürün değil.
Belki adam ürünü yazılıma bağlıyor, yazılım olmadan
kullanılabilir hale gelmeyecek bu ürün diyelim.
Buna da dikkat etmen gerekecek.
Acaba yazılımda hesap açmam gerekiyor mu ya
da ne gibi izinler vermem gerekiyor?
Dikkat etmen lazım.
Şimdi bana soracak olursanız, kendi evimde öyle
akıllı cihaz falan yok ama ne zaman
bir yazılım indirsem hep istediği izinleri sorguluyorum.
Uygulamanın fonksiyonel olması için gerekmeyen
izinleri kesinlikle ama kesinlikle vermiyorum.
Ya da mesela işte mikrofon bir şey için
lazım ama ben o uygulamanın mikrofon özelliğini kullanmayacağım.
Yine vermiyorum.
Yani gerekmediği sürece vermiyorum.
Artık akıllı cihaz alırken göz önüne
almamız gereken bir kriter de telefon
uygulamasının güvenilir olup olmadığı olacak.
Şimdi donanım kategorimize geçiyoruz.
Intel yeni mobil işlemcisi Lunar
Lake'i geçtiğimiz aylarda tanıtmıştı.
Ve hatırlayacağınız üzere Lunar Lake'deki en
önemli özelliklerden birisi RAM'in içerisine gömülü
gelmesiydi ve değiştirilemez olmasıydı.
Intel o zaman açıklama yaparken, yani bundan
birkaç ay önce bunun neden yaptıklarını açıklarken, bu
değişikliğin güç tüketimini %40 oranında azalttığını söylemişti.
Görünen o ki şu an bundan pişman
olmuşlar çünkü değiştirilemeyen RAM'li bir bilgisayarı insanlar
satın almak istemiyor ve gelecekte bu mimariyi
devam ettirmeyeceklerini açıkladılar ya da en azından
gömülü RAM şeklinde gelmeyeceğini açıkladılar.
Intel CFO'su David Zinsler, sistem belliği
entegrasyonunun Lunar Lake'in kar marjlarını
önemli ölçüde etkilediğini itiraf etti.
Intel darbeler almaya devam ediyor ama
zararın neresinden dönülürse kardır diyelim.
Oyun kategorimize geçecek olursak GeForce Now
bütün abonelerin oynayabileceği toplam oyun süresini
ayda 100 saat olacak şekilde kısıtladı.
Hangi planı alıyor olursanız olun 100 saatten
fazla oynadığınızda planınıza göre ek 15 saatlik
ekran süresi için ödeme yapacaksınız.
Planlar arasındaki farkla da birisinde 1440p birisinde 1080p
oynuyorsunuz ama Planınıza göre işte 3 ya da
6 dolar yabancı fiyatlandırmaları bu şekilde en azından
15 saatlik süre için para ödeyeceksiniz.
Değişikliğin nedeniyse Nvidia'nın sözleriyle olağanüstü kalite ve
hızın yanı sıra daha kısa kuyruk süreleri
sağlamaya devam edebilmek için bu değişikliği yapmışlar.
Nvidia'ya göre abonelerin %94'ü
zaten 100 saati aşmıyormuş.
Dolayısıyla çoğunluğu etkilemeyeceğini söylüyor.
Eğer ki siz GeForce Now
kullanıyorsanız kendi deneyimlerinizle bunun doğru
olup olmadığını yorumlara yazabilirsiniz.
Şimdi az önceki kategorilere
uymayan bahsetmeye değer haberlere geçiyoruz.
Elon Musk'ın yaptığı son açıklamalara göre
şu anki Tesla'lar tamamen kendi başına
sürüş yapacak seviyede değil.
Olayı açacak olursak Tesla araçlarının içerisinde
HW denilen bir cihaz var.
Herhalde bilmiyorum açılma hardware midir emin
değilim ama ilk Tesla sahipleri HW2'den
HW3'e geçerken 1000 dolar para ödemişlerdi.
Bunu bildiğiniz bir anakart gibi düşünebilirsiniz.
Tesla'nın kendi başına sürüşü için
gereken bir cihazdan bahsediyoruz.
Son Tesla modellerinde ise tam kendi başına
sürüş paketini 8 dolara satmışlardı insanlara.
Bildiğin sen Tesla'yı satın aldın da ben bunu
tam kendi başına sürüş yapabilecek şeklinde alıyorum.
O 8 bin dolar parayı, ek parayı
ondan dolayı ödüyorum şeklinde satın alıyorsun.
Maska göre ise şu anki HW3
kendi başına sürüş yapacak seviyede değil
ve donanımın HW4'e yükseltilmesi gerektiğini söylüyor.
Böyle bir açıklama yapmış.
8 bin dolar ödeyenlere ne olacak diye
soracak olursanız onlara ücretsiz yükseltme yapacaklarmış.
Aslında bu Elon Musk'ın genel teması önden çok
fazla söz veriyor, yapamayacağı şeyleri söz veriyor.
Genelde tamam hadi sözlerini yerine getiriyor
ama kendi tahmin ettiğinden çok daha
geç bir sürede yerine getiriyor.
Tesla sahibi varsa aramızda şu anki
aracının asla kendi başına sürüş yapacak
seviyede olmadığını öğrenmiş oldu.
Donanımın yükseltilmesi gerekecek.
Elon Musk'tan bahsetmişken X artık engellediğiniz
kişinin sizin gönderilerinizi görmesine izin veriyor.
Geçmişte siz birisini engellediğinizde bu
kişi gönderilerinizi gelip okuyamıyordu.
Artık profilinize erişemiyordu.
Ama artık engellediğiniz kişiler
de profilinizi okuyabilecek.
Paylaştığınız şeyleri okuyabilecek.
X'in bu değişikliği yapmasındaki amacı sormuşlar.
Neden böyle bir değişiklik yapıldı?
Bir kişi beni engellediğinde hakkımda zararlı
bilgi paylaşırsa haberin mi olmaz?
Hani burada bir şeffaflık sorunu var demişler.
Ya da en azından bahaneleri bu.
Yani şöyle, sen Yusuf İpek'i
engelledin, sonra Yusuf İpek'i salladın.
Yusuf İpek'in haberi yok, erişemiyor,
göremiyor, cevap veremiyor kendisi.
Bundan bahsediyor X.
Diyor ki, hiçbir şeffaflık yok orada.
Engellediğin kişi senin hakkında
sallayabilir ama sen erişemeyebilirsin.
Tabii bu ne kadar sağlam bir argüman bilmiyorum
çünkü çoğu insan bu durumdan rahatsız olmuş.
X'den takipe maruz kalan birçok insan var.
Stalking dediğimiz şey X'de
anladığım kadarıyla çok yapılıyormuş.
Ve kendi gönderilerinin engellediği kişiler
tarafından görülmesini istemiyor bu kişiler.
X'i aktif olarak kullanmadığım
için çok analiz edemiyorum.
Siz ne düşünüyorsunuz?
Aktif olarak kullananlar varsa yorumlara yazarsınız.
Microsoft, Bing'i kullananların 1 milyon
dolarlık çekilişe katılmasını sağlıyor.
Bu çekilişe katılım hakkınızı Bing'i varsayılan
arama motoru yaparak ve aynı
zamanda Edge'i kullanarak arttırabiliyorsunuz.
Katılabilmek için ABD, Kanada, Birleşik Krallık
Fransa veya Almanya'da yaşıyor olmanız gerekli.
Türkiye'de yok.
Ama bu birazcık komik bir yandan baktığınızda.
Düşünün Microsoft artık Bing'i kullandırmak
için çekiliş yoluna bile başvurdu.
İnsanlara çekilişle ödül verecek
ki insanlar Bing'i kullansın.
Bence ülkeler arasında Türkiye'yi alsalardı buradan
da sağlam katılımcı elde ederlerdi.
Bana kalırsa bir ürün
gerçekten iyiyse insanlar kullanır.
Tabi ki pazarlama her zaman önemlidir bir şeyler
yapmak lazım ama yeteri kadar iyiyse bir yerden
sonra insanlar duyurur ve kullanmaya başlar.
Bing evet son zamanlarda kıyasla farklı şeyler
yapmaya çalışıyor ama demek ki yeteri kadar
iyi değil ve insanlar tercih etmiyor ve
bu şekilde Microsoft'a çekiliş yoluna başvuruyor.
YouTube Premium Türkiye'de aile olmak üzere birçok ülkede zamlandı.
Türkiye fiyatına bakacak olursak öğrenci aboneliği 38
TL'den 53'e, bireysel abonelik 58 TL'den 80'e,
aile aboneliği ise 116 TL'den 160'a çıktı.
Aşağı yukarı bütün planları için %38
civarı bir zam söz konusu diyebiliriz.
Zaten önceki aylarda başka
ülkelerde de zam yapılıyordu.
Türkiye'ye gelebileceğini size söylemiştim.
Yeni zamlar hakkında ne düşünüyorsunuz?
Sizce hala premium almaya değer mi?
YouTube demişken YouTube'un her gün yüklenen milyonlarca
videoyu nasıl sakladığını hiç düşündünüz mü?
YouTube gerçekten bu işten kar
elde ediyorsa bunu nasıl başarıyor?
Bir videonun YouTube'a maliyeti ne kadar?
Bütün bu soruları cevapladığım videoyu
izlemek için buraya tıklayabilirsiniz.